Cố ý phạm tội là yếu tố lỗi trong tội phạm. Đây là yếu tố thuộc về mặt chủ quan của tội phạm. Căn cứ vào lỗi cố ý hay vô ý, mà có thể làm thay đổi tính chất phạm tội, thay đổi khung hình phạt đối với người phạm tội.
Hãy cùng tìm hiểu cố ý phạm tội, vô ý phạm tội là gì?
1️⃣ Cố ý phạm tội là gì?
Được quy định tại Điều 10 Bộ Luật Hình sự 2015.Cố ý phạm tội là trường hợp người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hoặc để mặc cho hậu quả xảy ra.
Cố ý là yếu tố lỗi trong tội phạm. Yếu tố này thuộc về mặt chủ quan của tội phạm. Nó thể hiện quan điểm của người phạm tội đối với hành vi của mình.
2️⃣ Có 2 trường hợp cố ý phạm tội
Dạng cố ý | Đặc điểm nhận thức và ý chí | Ví dụ minh họa |
---|---|---|
Cố ý trực tiếp | Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra; | Một người cầm dao đâm người khác với mục đích giết – họ biết rõ và muốn hậu quả chết người xảy ra. |
Cố ý gián tiếp | Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra. | Một người đánh người khác dã man dù không muốn họ chết, nhưng vẫn chấp nhận nếu nạn nhân tử vong. |
👉 Tóm lại: Cố ý phạm tội là khi người phạm tội “biết và vẫn làm”.…
…
3️⃣ Dấu hiệu pháp lý của cố ý phạm tội
Cố ý phạm tội thể hiện qua ba yếu tố chính sau:
Yếu tố | Biểu hiện cụ thể |
---|---|
Nhận thức | Người phạm tội biết rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, vi phạm pháp luật. |
Ý chí | Có mong muốn hoặc chấp nhận để hậu quả xảy ra. |
Mục đích | Thường hướng đến việc đạt được một lợi ích cá nhân, trả thù, trốn tránh nghĩa vụ hoặc thoả mãn cảm xúc nhất thời. |
4️⃣ Ý nghĩa pháp lý của việc xác định cố ý phạm tội
Việc xác định người phạm tội cố ý hay vô ý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình xác định tội danh và quyết định hình phạt.
-
Nếu là cố ý phạm tội, người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự nặng hơn so với vô ý phạm tội.
-
Mức độ “cố ý trực tiếp” thường bị xử lý nghiêm khắc nhất, vì thể hiện sự chủ động và nguy hiểm cao cho xã hội.

✅ Kết luận
Cố ý phạm tội là hình thức lỗi phổ biến nhất trong các vụ án hình sự.
Người phạm tội không chỉ vi phạm pháp luật mà còn thể hiện sự coi thường chuẩn mực đạo đức xã hội. Vì vậy, việc nhận diện và phân biệt rõ các loại “cố ý” giúp cơ quan tiến hành tố tụng xác định đúng tội danh, đúng mức độ lỗi và áp dụng hình phạt công bằng, nghiêm minh.
🔎 Xem nhiều hơn tại: BỘ LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM
…
🔹 HD LUẬT & FDICO – Luật sư Doanh nghiệp
📲 Hotline/Zalo: 0988.073.181
🌐 Website: www.hdluat.com
📧 Email: doanhnghiep@hdluat.com
✅ Tư vấn miễn phí 24/7
✅ Hỗ trợ thủ tục trọn gói toàn quốc
✅ Cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng